Wednesday, October 20, 2010

Melodi

Uzun bir aradan sonra merhaba... Elma mevsimini elmali bir tatli yapmadan ugurlamak ayip olur. Elmanin yaninda cok yakisani karamel de olunca, cook eskilerden karamel konusunda yazmak adina verdigim sozu de tutmus olur ve bir tasla iki kus vururum diye dusundum. Bugun sizinle Pierre Herme ve Dorie Greenspan'in Desserts kitabindan elmali bir pasta tarifi paylasacagim. Pastanin kitaptaki adi Melodi; hosuma gittiginden daha tarifsel bir isim arayisina girmedim.

Melodi'nin yapi katlarindan biri tarcinli ve karamelli diplomat kremasi idi. Bu bahaneyle karamel yapimi konusuna da deginmek istiyorum yukarda soz ettigim gibi. Karamelli tatlilar konusu burda bitmeyecek, baska uygulamalarla incelemege devam edecegiz.

Tarifin ayrintilarinda kaybolmadan once, pasta hakkinda kisaca bir fikir vereyim size. Bu ozellikle cektigim fotograflarin yetersizligi nedeniyle gerekli. Pastanin alt ve ustunde tarcinli bir tart hamuru kati var. Bu katlar pastaya eklendikten sonra, pastanin 8 saat icinde tuketilmesi tavsiye ediliyor, cunku bekledikce kitirliklarini kaybediyorlar. Tart hamurlari, cig yumurta sarisi yerine, pismis yumurta sarisi rendesi ile yapiliyor. Avrupa kaynakli bu teknigin neden tercih edildigini Internette arastirdimsa da net bir cevap bulamadim. Dogrulugunden emin olmadigim sahsi kanaatim, pismis yumurta sarisinin tart hamuruna daha yumusak bir doku verdigi yolunda. Yumurta sarilari cigden kullanidiginda, kitir ve sert bir tart hamuru cikiyor ortaya. Pismis yumurta sarisi katkili tart hamuru ise, kekle bildigimiz tart hamuru arasinda (tart hamuruna daha yakin) bir dokuda oluyor ve bu pastada kesim kolayligi sagliyor.

Tarcinli kattan sonra cenuaz kek kati var. Benim cenuazim bu sefer gayet guzel kabardi. Uc esit parcaya kesip, ikisini kullandim ve ortaya cikan pasta oldukca yuksek, birazcik da kuru oldu. Siz kekinizin kabarma durumuna gore, kek katlarinin yuksekligini oyle ayarlayin ki, krema-kek orani hemen hemen esit olsun. Boylece pastaniz daha nemli ve lezzetli olacaktir. Tabii alternatif olarak, kek katlarini kalinca tutup, seker surubu ile islatabilirsiniz da. Sekeri karamellestirerek hazirlanmis surup cok yakisir mesela.

Pastanin bir ozelligi de yapimi (bekleme suresi ile) 20 saati bulan elma dilimleri kati idi. Biliyorsunuz her elma pisirilmege gelmiyor; az da pisirilse pureye donusuveriyor. Bu tarifte elmalar cok uzun sure, cok dusuk isida pisirildiginden hemen bicimlerini koruyor, hem de yumusak ve lezzetli oluyorlar. Yine de mumkunse, pisirilmege daha uygun olan yesil, eksi elmalarla cikin yola. Eger pasta ile ugrasacak vaktiniz yoksa, sadece elmalari ve karamelli tarcinli diplomat kremasini yapip, kadehlerde ya da tabakta guzel bir guz tatlisi olarak ikram edebilirsiniz. Bu bolumun yapimi uzun zaman aldigi icin, diger yapi taslarindan en az 1 gun once baslanmasi gerekiyor.

Diplomat kremasi jelatinle koyulastiriliyor, bunu da pesinen soyleyeyim. Ben bu sefer sansliydim ve bir onceki jelatinli tatlimda basima gelen faciayi yasamadim. Yine de bu riske girmek istemezseniz, koyu kivamda pastaci kremasi, ya da cirpilmis sut kremasi kullanabilirsiniz. Tabii bu durumda krema katini yuksek tutmamakta fayda var.

Eh, bu uzun girizgahtan sonra gecelim mi tarife? (Yapi taslarinin tariflerini 1-2 gun icinde tamamlamis olacagim, gecikme icin ozur dilerim.)

  • 1 1/4 bardak yavas pisirilmis elma dilimleri (tarifi asagida)
  • Tarcinli Hamur (tarifi asagida)
  • 23 cm lik cenuaz kek (tarifi asagida)
  • Karamelli ve Tarcinli Diplomat Kremasi (tarifi asagida)
  • 2 kirmizi elma (ben yesil kullandim)
  • 1 yemek kasigi taze s1k1lm1s limon suyu
  • 3 yemek kasigi elma marmelati ya da suzulmus kayisi receli
23 cm lik tatli cemberini, bir pasta altliginin uzerine yerlestirin. Cenuaz kekinizi kalinligina gore 2 ya da 3 parcaya ayirin. Bunlardan sadece 2 tanesini kullanacaksiniz; kalan kati baska bir proje icin dondurabilirsiniz. Kullanacaginiz katlardan birini, kesilmis yuzu uste gelecek sekilde, cemberinizin icine yerlestirin. Pismis elma dilimlerini esit sekilde cenuaz kek katinin uzerine yayin ve bir spatula yardimiyla duzgun bir yuzey elde edecek sekilde bastirin. Diplomat kremasini elma dilimlerinin uzerine dokun ve spatula ile uzerini duzleyin. Ikinci cenuaz kek katini kremanin uzerine yerlestirip, dikkatlice bastirin. Kremaninsertlesmesi icin,2 saat buzdolabinda, ya da 1 saat buzlukta bekletin. (Donduktan sonra, pastanizi hava almayacak sekilde saranlayip, 2 hafta derin dondurucuda saklayabilirsiniz.)

Servisten az once, tarcinli tart hamuru katlarini dikkatlice, icinde pisirildikleri tart kaliplarindan cikarin. Goruntusu daha az iyi olani, servis tabaginizin ortasina yerlestirin. Tatli cemberinin kenarlarini sivri bir bicakla siyirip, icindeki tatliyi dikkatlice cikarin ve servis tabagindaki tarcinli tart hamurunun uzerine koyun. Diger tart hamurunu da pastanin uzerine yerlestirin.

Elmalari ortadan ikiye kesin, cekirdek yataklarini cikarin. Incecik dilimleyin. Uzerlerine taze s1k1lm1s limon suyu dokun. Elma dilimlerini tart hamuru katinin uzerine, goze hos gelecek sekilde yerlestirin ve elma marmeladi ya da kayisi receli ile parlatin.

Kekiniz hala donmus ise, buzdolabina alip, cozulunceye kadar bekletin. Diplomat kremasi, ilk yapildigi zamanki dokusuna donunce servis yapin.


Elma Dilimleri

Asagidaki tarif, pastamiz icin gerekenden epey daha fazla elma dilimine yetiyor. Elimde yeteri kadar elma olmadigi icin, ben yarisini yaptim diye hatirliyorum, yine de biraz artti. Fakat daha azini yapmak aslinda pek anlamli degil, madem firininizi 10 saat bu is icin kullanacaksiniz, asagidaki miktarlarda yapin gitsin. Artan kendi basina yenebilecegi gibi, yogurtla guzel bir kahvalti olabiliyor. Ziyan olmayacagindan emin olabilirsiniz.

Kullanilan seker ve tereyagi miktari kesin degil, arttirabilir, ya da fazlasini kullanabilirsiniz. Her halikarda, sonuc guzel oluyor. Sadece saranla birlikte elma pisirmek fikri beni biraz dusundurdu dogrusu. Artik mikrodalgada vs kullanmiyoruz sarani. Burdaki isi cok dusuk oldugu icin problem olmayacagini umuyorum ama endiselenirseniz, sarana degen elma dilimlerini kullanmayabilirsiniz.
  • 1,8-2 kg (8 ila 10 iri) elma (eksimsi tatli cinsleri tercih edin)
  • 4-6 yemek kasigi erimis, tuzsuz tereyagi
  • 1/2 bardak kadar seker
  • 1 portakalin kabugunun ince rendesi (renkli kismin altindaki beyaz tabakayi kullanmamaga calisin, acilik veriyor.)
Firininizi 79 C ye ya da en dusuk derecesine isitin. Firin rafinizi ortaya alin. Bir firin tepsisini temizleme kolayligi icin, folyo ile kaplayin. 20 cmx20 cm lik firina girebilen seramik ya da payreks kabinizi tereyaglayin.

Elmalari soyun, ortadan ikiye kesip, cekirdek yatagini cikarin. Tartlarda yaptigimiz gibi incecik dilimlerken, bu islem sirasinda, elma yarisinin bicimini korumaga dikkat edin. Avucunuza aldiginiz elma yarisini diger elinizle ayni yonde bastirarak, elma dilimlerinin yelpaze gibi acilmasini saglayin. Bu haliyle, tereyagladiginiz payrekse yerlestirin. Diger elma yarilariyla ayni isleme devam ederek, payreksinizi kaplayin. Bos gorunen yerler varsa elma dilimleriyle kapatin. Ilk kat boylece tamamlandiginda, elmalari bir firca yardimiyla comertce tereyaglayin. Uzerlerine seker ve portakal kabugu rendesi serpin. Ayni islemi tum elma yarilari bitinceye kadar tekrarlayin. Malzemeniz bittiginde, payreksiniz elmalarla tepeleme dolmus olacak.

Payreksinizi iki kat saranla hava gecirmeyecek sekilde sarin. Bicakla ustten 6-8 yerden hava deligi acin. Hava deliklerinin hepsini kapatmamaga ozen gostererek, elmalarin uzerine agirlik yapacak payreks tepsi, kap vs yerlestirin. Folyolu firin tepsisine, bu sekilde (agirligi ile) yerlestirin ve 79C ye on isittiginiz firina koyup, 10 saat elmalari unutun (yani pisirin). Bu firin isisinda plastigin erimesi ya da yanmasi tehlikesi yokmus, merak etmeyin.

10 saat sonra, elmalari cikarin ve bir izgara uzerine alin. Agirligi ve saraniyla birlikte oda sicakligina sogutun. Sonra yine ayni sekilde buzdolabina koyun, 10 saat da burda bekletin. Bu sure sonunda elmalariniz kullanima hazirdir.

Cenuaz Kek

Cenuaz kek ya da sunger kek, Avrupa kaynakli ve kabartma tozu katkisi olmadan yapilan bir kek cesidi. Kabarma gucunu, uzun sure cirpilan yumurtalarin icine hapsolan havadan aliyor. Teknigin onem kazandigi bu kekin yapimiyla ilgili puf noktalari icin bu linkten faydalanabilirsiniz. Yapiminin, genel anahatlariyla, Bizim Pastane'de s1k s1k kullanim bulan sutlu pandispanyaya cok benzedigini goreceksiniz. Biz gecelim tarife...
  • 4 yemek kasigi (57 g) tuzsuz tereyagi
  • 6 buyuk yumurta
  • 1 bardak seker
  • 1 1/3 bardak un, elendikten sonra olculecek
23 cm lik kek kalibinizi guzelce yaglayin. Boyuna gore kesilmis pisirme kagidi yuvarlagini icine yerlestirin ve onu da yaglayin. Kalibin butun ic yuzeyini unlayin.

Tereyagini eritip bir kenara koyun. Hamura katildiginda sicak degil, ilik olmasi gerekiyor.

Mikserinizin kasesini alabilecek buyuklukte bir sahanda iki parmak kadar su kaynatin ve hazirda tutun. Bunu yumurtalari ve sekeri birlikte cirparken, sicak su banyosu olarak kullanacagiz.

Seker ve yumurtalari mikserinizin kasesinde karisacak kadar cirpin. Sonra kaseyi, hazirladiginiz sicak su banyosuna alip, el mikseriyle, kopuklenip rengi acilincaya ve termomerede isisi 54-60 C ye cikincaya kadar cirpin. Bu atesinizin durumuna gore yaklasik 4 dakika alacak.

Bu isiya ulastiginizda, sicak su banyosunun isi bitmis oluyor. Kaseyi mikserinize alin ve yuksek hizda, oda sicakligina soguyup, hacmi yaklasik 3 katina cikincaya kadar araliksiz cirpin. Bu da 5 ila 8 dakika alacak. Cirpicinizla kaldirdiginiz hamur, kasedekine kesintisiz bir serit olarak dusup, yuzeyde kaybolmadan 10 saniye kadar kaldiginda, hamurunuz yeteri kadar cirpilmis demektir.

Bu asamada, hamurdan iki kasik kadarini, hazirda bekleyen tereyaginiza karistirin ve bir kenarda tutun. Bu tek basina ekleyeceginiz tereyaginin, hamurun dibine cokmesini onlemek icin bir onlem. Genis bir spatula kullanarak ve yavas hareketlerle karistirarak, unu hamurunuza 2-3 defada katin. (Bu konuda yukardaki linkteki vidyo yardimci olabilir.) Amacimiz unun tamamen karismasini saglarken, ama bu isi mumkun oldugunca hamuru sondurmeden yapmak. Karistirma islemini minimumda tutmak icin, unu elekle eklemeyi tercih edebilirsiniz. Son olarak unlu tereyaginizi da ekleyip, ayni sekilde karistirarak hamurun butunlesmesini saglayin.

Artik hamurunuzu hazirladiginiz kek kalibina alabilirsiniz. Uzerini spatula ile duzleyin ve 175 Cye onisitilmis firinda 28 ila 33 dakika, uzeri guzelce renkleninceye ve parmakla hafifce dokunuldugunda, iz kalmayip, kek geri yaylanincaya kadar pisirin. Ortaya sokulan kurdanin temiz cikmasi da kekinizin hazir oldugunun bir gostergesi oluyor.

Kekinizi kalibiyla bir izgaraya alin ve 5 dakika bekletin. Sonra dikkatlice kaliptan cikarip, tamamen sogutun. Bu asamada guzelce sarip, 1-2 gun oda sicakliginda bekletebilir, ya da 1 ayligina derin dondurucuda tutabilirsiniz.

Karamelli ve Tarcinli Diplomat Kremasi

Evet, karamelden bahsedecegimiz son yapi tasina nihayet geldik. Bu krema icin once tarcin aromali karamel hazirliyoruz. Sonra bu yumurta sarilari ve sut ilavesiyle krem angleze (bir cesit pastaci kremasi) cevriliyor. Bu yetmiyor; sut kremasi ile (sadece tatta) hafifletilip, jelatinle saglamlastiriliyor ve bu asamada adina Diplomat kremasi (bazi kaynaklarda da Baverya kremasi) deniyor. Gecelim tarifimize...
  • 1 bardak sut kremasi
  • 1/3 bardak seker, 2 yemek kasigi kadari ayrilacak
  • 1 bardak sut
  • 1 tarcin cubugu, 3 parcaya bolunmus olacak
  • 2 tatli kasigi jelatin
  • 2 yemek kasigi soguk su
  • 4 yumurta sarisi
Sut kremasini sert tepecikler olusuncaya kadar cirpin. Uzerini kapatip, buzdolabinda bekletin.

Sekerin 2 yemek kasigini ayirin. Bunu yumurta sarilariyla kullanacagiz, kalanini da karamelize edecegiz. Sutu kaynama noktasina getirin.

Orta boy ve tercihan yapismayan bir tavaya tarcin parcalarini ve 1 kasik sekeri koyup, orta atese oturtun. Seker eriyip renklenmege baslar baslamaz, tahta kasik ya da spatula ile karistirmaga baslayin. Bu sekilde bir yandan karamel hazirlanirken, bir yandan da karamele tarcin aromasi katmis oluyoruz. Seker karamellesince, bir kasik seker daha ekleyin ve karistirmaga devam edin. Boyle birer kasik birer kasik ekleyerek, butun sekeri amber rengi alincaya kadar karamellestirin. Bu asamada sekeri yakmamaga dikkat etmek gerek, cunku yanan sekeri kurtarmak mumkun olmuyor; sil bastan yapmak lazim.

Karistirmaga devam ederek, sicak sutu yavas yavas karamele ekleyin. Bu isi dikkatli ve eldivenli yapsaniz iyi olur, karamele bir sivi katmak zayif kalplere gore degil. Bu arada karameliniz yer yer katilasirsa, caninizi s1kmayin; bir sonraki basamakta kaybolacaklar. Atesi yukseltin ve karamelli sutunuzu kaynama noktasina getirin, katilariniz varsa bir yandan da karistirmaga devam edin. Son olarak, karamelli sutunuzu bir suzgecten gecirin ve tarcin parcalarindan kurtulun. Bunlari hemen atmayin; yikayip kurutarak, yine kullanabilirsiniz. (Ayni teknikle, sut yerine sut kremasi ekleyerek dondurma ve tatlilarla servis etmek icin karamel sosu yapabilirsiniz.) Suzgec de yine lazim olacak, soyle bir calkalayip, yakininizda tutun.

Yumurta sarilari ve onceden ayirmis oldugunuz 2 yemek kasigi sekeri, karisimin rengi acilip, iyice koyulasana kadar cirpin. Karamelli sutunuzu 3 asamada, cirpmaya devam ederk ekleyin. Sonra bu karisimi orta ateste, devamli karistirarak ve isisi 82 C ye cikip, hafif koyulasana kadar pisirin. Bu 5 dakika kadar vakit alacak. Kremanin hazir oldugunun bir baska testi de soyle. Kasiginizin tersine veya spatulaniza bulasan kremaya, parmaginizla asagi dogru bir hat cizdiginizde, krema hattinizi geri dolduracak kadar sivi degilse (yani hattiniz bozulmadan duruyorsa) kremaniz hazir demektir. Su anda tarcinli ve kremali krem anglez hazirlamis bulunuyorsunuz, kendinizi tebrik edebilirsiniz. Fakat isimiz henuz bitmedi, bunu diplomata cevirmek icin calismalara devam ediyoruz.

Kremanizi hemen atesten alip (daha fazla pisirirseniz, yumurta sarilari da pisip, katilasir), iki dakika dinlendirin. Siz de bu arada bir buz banyosu hazirlayin. Ben bu is icin buz kaliplarimi feda etmek isteedigimden, buz gozunde paketli duran ne varsa, bir kasenin icine koyuyorum. Isi bittikten sonra da geri koyuyorum. Dinlenen krem anglezi, suzgecten gecirin. Istemeden pisirdiginiz yumurta sarilari vs varsa boylece kurtulun. Kremanizi, buz banyosuna oturtup, 2 kasik su ile cinsine gore hazirladiginiz jelatini katin. Iki uc dakika karistirin, hafifce koyulasmaga basladigini gorunce (kasik izleri kaybolmamaya basliyor), buzdolabindaki cirpilmis sut kremasini da katin ve butun malzeme homojen hale gelinceye kadar karistirin. Kremaniz hemen kullanilmaga hazirdir.

Not: Diplomat krema bekletmege gelmiyor, zira sertlesebilir. Sertlesme isleminin kalipta gerceklesmesi lazim. Onun icin krema hazir oldugunda, kalibinizin da, cenuaz kek ve uzerindeki elma kati ile hazir olmasi gerekiyor.

Tarcinli Hamur

Bu hamur hem mikserde, hem robotta, hem de elde yapilabiliyor. Ben sadece mikser tarifini veriyorum. Hamurun ozelligi oldukca yapiskan olmasi. Bu nedenle buyuk boyda kestikten sonra, tart kalibina tasimak dikkat gerektiriyor. Yapisma ve yumusama gozlediginizde, buzdolabinda sogutmaniz gerekebilir. Pisirilmeden once yine buzdolabinda 1/2 saat bekletiliyor. Asagidaki malzemeden tarif icin gerekenden daha fazla hamur cikiyor. Hamurun artanini kurabiye yaparak degerlendirebilirsiniz.
  • 298 g yumusak tereyagi
  • 1/3 bardak arti 2 yemek kasigi pudra sekeri
  • 1/3 bardak arti 1 yemek kasigi ince cekilmis badem
  • 3 kati pisirilmis yumurtanin sarisi, ince rendeden gecirilmis olacak
  • 2 tatli kasigi tarcin
  • 1 titam tuz
  • 1 tutam kabartmaz tozu
  • 2 1/4 bardak un
Yumusamis tereyagini mikserinizin kasesine koyup, kurek seklindeki cirpici ile, kremimsi hale gelinceye kadar cirpin. Mikser orta hizda calisaya devam ederken, pudra sekeri, badem, rendelenmis yumurta sarilari, tarcin ve tuzu katin. Karisim homojen bir hal alana kadar cirpin.

Pudra sekerini una katip, karistirin, Bir yandan cirpmaga devam ederken, unu azar azar tereyagli karisima ekleyin. Hamur butunlesince, toparlayip, uce ayirin. Her birini bir disk olacak sekilde yassiltin ve saranla paketleyin. En az 4 saat buzdolabinda dinlendirin. Bu asamada iki gun buzdolabinda, 1 aya kadar buzlukta bekletebilirsiniz.

Hamuru pisirmege hazir oldugunuzda, firininizi 175 Cye on isitin. Iki firin tepsisini pisirme kagidi ya da silpatla kaplayin. Buzdolabindaki disklerden sadece birini cikarin. Comertce unlanmis bir yuzeyde, hamuru da unlayarak, 3 mm kalinliginda acin. Pisirme cemberinizi buyuk bir kurabiye kalibi gibi kullanarak, hamurunuzu 23 cm lik bir daire seklinde kesin. Varsa alti cikan bir tart kalibi altligiyla, ya da mukavva pasta altligiyla (her iki durumda da altlik, yapismayi engellemek icin unlanmis olsun) dairenizi dikkatle kaldirin ve hazirladiginiz firin tepsisinin uzerine yerlestirin. Sonra catalla yuzeyini esit araliklarla catalla delin. Uzerini saranla ortup, 1/2 saat buzdolabinda bekletin. Kalan disklerden biriyle de ayni islemi tekrarlayin. Dairelerden artan hamur ve buzdolabindaki ucuncu diskten kurabiye yapabilirsiniz.

Diskleri 18 ila 20 dakika ya da renkleri bal kahverengisine donusunceye kadar pisirin. Bu surenin yarisinda, tepsilerden alttakini uste, usttekini alta alin. Firindan cikarinca, oda sicakligina sogutun. Pisen hamur son derecede kirilgan oldugunda dikkatli bir sekilde servis tabagina alin. Goruntusu daha iyi olan diski ustte kullanin.